Bùn hoạt tính là gì? Có những loại bùn hoạt tính nào? Đặc điểm của bùn hoạt tính? Ứng dụng của bùn hoạt tính trong hệ thống xử lý nước thải? Bài viết hôm nay chúng tôi sẽ giải đáp chi tiết, cùng theo dõi để tìm câu trả lời nhé!
Bùn hoạt tính là gì?
Bùn hoạt tính hay còn gọi là bùn vi sinh là sản phẩm được sinh ra từ quá trình hoạt động của hệ thống xử lý nước thải bằng phương pháp sinh học. Theo thống kê, bùn hoạt tính khác hoàn toàn với bùn thải vì có chứa rất nhiều chủng vi sinh vật khác nhau như: nấm, côn trùng, vi khuẩn, động vật nguyên sinh…
Bùn hoạt tính có dạng bông màu nâu, dễ lắng, trong xử lý nước thải nó đóng vai trò vô cùng quan trọng giúp nước thải đáp ứng yêu cầu chuẩn đầu ra. Cụ thể là loại bỏ các chất độc có trong nước thải nhờ cơ chế các vi sinh vật sẽ sử dụng chất hữu cơ trong bùn thải làm chất dinh dưỡng để hấp thụ, oxy hóa và phân hủy các chất độc hại thành H2O, CO2, các hợp chất khác… Còn các chất rắn lơ lửng sẽ lắng xuống.
Các nhóm vi sinh vật có trong bùn hoạt tính bao gồm:
- Alkaligenes – Achromobacter
- Athrobacter baccillus
- Cytophaga – Flavobacterium
- Pseudomonas – Vibrio aeromonas
- Achrobacter
- Pseudomonas
- Enterobacteriaceae
- Hỗn hợp các vi khuẩn khác; Ecoli, Micrococus;
Quy trình hình thành bùn hoạt tính
Theo nghiên cứu chung, quá trình hình thành bùn vi sinh sẽ dựa vào cơ chế đồng hóa, hấp thụ, bẻ gãy liên kết các chất dinh dưỡng có trong nước thải của hệ vi sinh vật. Và vi sinh vật sẽ hoạt động bằng cách nhân đôi tế bào. Cụ thể quy trình hình thành bùn hoạt tính sẽ gồm 4 giai đoạn như sau:
Giai đoạn tăng trưởng chậm
Là giai đoạn khởi đầu, hầu hết toàn bộ thời gian của giai đoạn này sẽ dùng cho vi sinh vật làm quen thích nghi với điều kiện môi trường sống: nhiệt độ, độ ẩm… trong bùn hoạt tính
Giai đoạn tăng sinh khối theo Logarit
Đến giai đoạn này, sau khi đã thích nghi hệ vi sinh vật sẽ bắt đầu sử dụng các chất dinh dưỡng để tăng trưởng sinh khối và phát triển.
Giai đoạn tăng trưởng chậm dần
Ở giai đoạn tăng trưởng chậm, chất dinh dưỡng trong môi trường sẽ dần dần bị cạn kiệt nên quá trình, tốc độ tăng sinh khối của hệ vi sinh vật cũng sẽ bắt đầu giảm do chất dinh dưỡng ít đi.
Giai đoạn hô hấp nội bào
Khi hàm lượng chất dinh dưỡng có trong bùn hoạt tính giảm đi và cạn kiệt hệ vi sinh vật sẽ trao đổi chất bằng các chất nguyên sinh vật có trong tế bào. Đồng thời, lượng sinh khối vi sinh vật cũng sẽ giảm dần do chất dinh dưỡng còn lại trong tế bào đã chết và đượCc khuếch tán ra ngoài để cấp cho tế bào sống.
Có những loại bùn hoạt tính nào?
Như đã phân tích ngay từ đầu, bùn hoạt tính được sinh ra từ quá trình xử lý nước thải bằng phương pháp sinh học sử dụng vi sinh vật để phân hủy các chất hữu cơ. Do đó, dựa vào các loại vi sinh vật được sử dụng trong quá trình này có thể phân loại bùn hoạt tính thành 3 loại chính như sau:
Bùn hoạt tính hiếu khí
Là dạng bùn tập hợp các vi khuẩn hiếu khí, có màu nâu nhạt hơi sáng màu, có dạng lơ lửng bắt đầu lắng thì có hiện tượng tạo bông. Cơ chế hoạt động thổi khí và khuấy đảo cơ học làm cho các vi sinh vật tạo thành các hạt bùn hoạt tính lơ lửng. Ưu điểm của bùn hoạt tính hiếu khí là dễ xây dựng, vận hành nhưng lại tiêu tốn nhiều năng lượng khi xử lý.
Trong hệ thống xử lý nước thải, bùn hoạt tính hiếu khí chủ yếu được sử dụng cho mục đích Oxy hóa Cacbon sinh học, chất đạm, Amoni, Nitơ, loại bỏ phú dưỡng… Một số bể chứa có bùn vi sinh hiếu khí: bể MBR, bể Aerotank…
Bùn hoạt tính kỵ khí
Bùn hoạt tính kỵ khí có chứa các vi sinh vật kỵ khí dạng màu đen và dễ dàng chuyển đổi chất hữu cơ thành khí Metan để hoàn thiện giai đoạn kỵ khí. Loại bùn này được chia thành 2 dạng là bùn kỵ khí lơ lửng hay còn gọi là kỵ khí tiếp xúc và bùn hạt hay còn gọi là bùn kỵ khí dòng chảy ngược UASB.
Đặc điểm của bùn hoạt tính kỵ khí là có bông bùn to, lắng nhanh hơn, với dạng hạt càng lớn thì vi sinh vật có môi trường phát triển càng nhanh. Trong quá trình xử lý nước thải thường sẽ dùng thêm máy khuấy trộn để tạo thành dòng lơ lửng trong bể kỵ khí.
Bùn hoạt tính thiếu khí
Bùn hoạt tính thiếu khí có màu nâu sẫm, dạng bông to hơn bùn hoạt tính hiếu khí và tốc độ lắng cũa nhanh hơn. Khi quan sát kỹ lưỡng bông bùn tại bể vi sinh thiếu khí bông bù sẽ có các bọt khí nằm bên trong sau khi lắng hoảng 30 phút các bọt khí sẽ lớn dần và kéo bông bùn nổi lên trên bề mặt.
Kết luận
Trên đây là tổng hợp những thông tin chi tiết chúng tôi muốn chia sẻ đến các bạn để trả lời câu hỏi bùn hoạt tính là gì, các loại bùn hoạt tính. Hy vọng sẽ cung cấp được nhiều kiến thức hữu ích giúp bạn đọc hiểu thêm về lĩnh vực này. Ngoài ra, nếu vẫn còn câu hỏi hoặc thắc mắc khác vui lòng để lại bình luận phía dưới bài viết, chúng tôi sẽ phản hồi trong thời gian sớm nhất.
Xem thêm: Ô nhiễm không khí la gì?
