Quan trắc môi trường là việc theo dõi có hệ thống để kiểm tra các thành phần môi trường, các yếu tố tác động lên môi trường. Mục đích cung cấp các thông tin chính xác để đánh giá hiện trạng, chất lượng và các tác động ảnh hưởng đến môi trường. Để hiểu rõ hơn, mời các bạn theo dõi bài viết dưới đây.
Quan trắc môi trường là gì?
Với thực trạng kinh tế ngày càng phát triển theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa vấn đề môi trường chính là mối quan tâm của cả thế giới. Theo đó, đây cũng chính là lí do cho sự ra đời của quan trắc môi trường, tiếng Anh là Environmental monitoring. Và được hiểu đơn giản là quá trình theo dõi, giám sát chất lượng của môi trường và tuân thủ theo định kỳ.
Tại sao phải quan trắc môi trường?
Theo thống kê, có rất nhiều lý do để khẳng định về tầm quan trọng của quan trắc môi trường. Cụ thể:
- Góp phần bảo vệ môi trường sống và đảm bảo cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh ổn định, bình thường.
- Giúp đưa ra các nhận định để đánh giá về diễn biến của môi trường đồng thời cung cấp các thông tin để xây dựng báo cáo môi trường.
- Xác định tình trạng chất lượng môi trường mục đích giúp phát hiện những ảnh hưởng xấu đe dọa đến môi trường.
- Giúp đánh giá mức độ ô nhiễm môi trường từ đó kiểm tra, xem xét khả năng có thể ảnh hưởng đến môi trường và tìm phương án đối phó, xử lý.
- Giúp giải quyết được phần nào tình trạng ô nhiễm môi trường và xử lý nước thải hiện nay.
- Giúp cơ quan chức năng nắm bắt thông tin và đưa ra các giải pháp xử lý các vấn đề về ô nhiễm môi trường hạn chế nguy cơ xấu đe dọa đến sức khỏe con người và môi trường sống.
Vai trò của quan trắc môi trường
Quan trắc môi trường có vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển kinh tế, xã hội và sức khỏe con người. Cụ thể:
- Đánh giá các nguy cơ, tác động xấu, cung cấp các thông tin về môi trường định kỳ. Nhờ đó kịp thời phát hiện các ảnh hưởng xấu để đánh giá một cách chính xác mức độ ô nhiễm và đưa ra phương án xử lý, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe, kinh tế.
- Về kinh tế, quan trắc môi trường có vai trò là phương pháp giúp theo dõi điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của sinh vật.
- Về con người, xã hội vai trò của quan trắc môi trường chính là nắm bắt, hạn chế được tình trạng ô nhiễm môi trường, ô nhiễm nguồn nước thải, khí thải… Từ đó hạn chế được các nguy cơ xấu có thể đe dọa đến sức khỏe con người và hệ sinh vật.
Mục tiêu quan trắc môi trường
- Giúp đưa ra được các đánh giá về diễn biến chất lượng môi trường trên quy mô quốc gia.
- Phục vụ công tác thực hiện, xây dựng các báo cáo về hiện trạng môi trường tại các khu vực.
- Cung cấp một cách đầy đủ nhất các thông tin đánh giá về diễn biến chất lượng môi trường của từng vùng trọng điểm để đáp ứng yêu cầu về vấn đề bảo vệ môi trường của các cấp quản lý nhà nước.
- Đưa ra các cảnh báo kịp thời về diễn biến hoặc các nguy cơ ô nhiễm, suy thoái môi trường có thể xảy ra.
Phân loại quan trắc môi trường
Quan trắc môi trường được quy định rõ ràng theo pháp luật và được phân loại thành 4 loại chính như dưới đây:
- Quan trắc môi trường đất nền
Là cung cấp các đánh giá về diễn biến môi trường được đánh giá dựa trên quy mô quốc gia để hỗ trợ cho công tác xây dựng các cơ sở dữ liệu trong báo cáo hiện trạng môi trường. Đồng thời, cảnh báo các diễn biến bất thường và đưa ra hướng giải quyết kịp thời.
- Quan trắc môi trường nước
Theo quy định của Bộ Tài nguyên & Môi trường là quá trình đo đạc, đánh giá chất lượng nước ở mọi lĩnh vực, loại hình. Với 2 môi trường nước là lục địa gồm ao hồ, sông, nước thải, tần suất thực hành 6 lần/năm. Môi trường nước biển với tần suất 3- 5 năm/lần.
- Quan trắc tiếng ồn
Theo thông tư số 28/2011/TT-BTNMT quy định, quan trắc tiếng ồn là xác định mức độ ồn ảnh hưởng đến cộng đồng theo tiêu chuẩn, phân loại tiếng ồn. Từ đó đưa ra các đánh giá, cảnh báo về thực trạng ô nhiễm tiếng ồn. Quy định tần số thực hiện tối thiểu 4 lần/năm.
- Quan trắc môi trường không khí
Là quá trình sử dụng các loại máy móc, thiết bị để đo đạc, phân tích chất lượng môi trường không khí xung quanh một cách tự động, liên tục. Dữ liệu sẽ được truyền về trung tâm quản lý để phục vụ công tác quản lý của nhà nước.
Đơn vị cần những yếu tố nào để quan trắc môi trường
Theo quy định tại điều 8, Nghị định số 127/2014/NĐ-CP các đơn vị có đủ điều kiện nhận giấy chứng nhận đầu tư do cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền cấp để thực hiện hoạt động quan trắc môi trường khi đáp ứng các yếu tố như sau:
- Người đứng đầu của đơn vị phải có trình độ đại học trở lên, người thực hiện tại hiện trường cần tối thiểu trình độ sơ cấp tương ứng với ngạch quan trắc viên sơ cấp tài nguyên môi trường. Lưu ý, số người có trình độ sơ cấp không quá 30%.
- Có đủ nhân lực để thực hiện theo thành phần môi trường và thông số quan trắc theo đề nghị chứng nhân.
- Người trực tiếp phụ trách chính tại hiện trường phải có tối thiểu 2 năm kinh nghiệm và có trình độ đại học trở lên về các chuyên ngành môi trường, thổ nhưỡng, địa chất, hóa học, sinh học…
- Đơn vị có đầy đủ các trang thiết bị, dụng cụ, hóa chất để thực hiện các công việc lấy mẫu, bảo quán, đo đạc, phân tích, thử nghiệm… theo quy định của Bộ Tài nguyên & Môi trường.
- Có quy trình bảo quản, bảo dưỡng, kiểm định và sử dụng an toàn theo quy định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
- Quy trình sử dụng, vận hành các máy móc, trang thiết bị rõ ràng, đầy đủ theo quy định.
- Người lao động khi thực hiện nhiệm vụ tại hiện trường phải có đủ phương tiện bảo hộ và an toàn lao động.
- Đơn vị cần có cơ quan, trụ sở làm việc đủ diện tích để đảm bảo chất lượng công tác, quản lý số liệu.
Tổng kết
Hy vọng bài viết tổng hợp những thông tin chi tiết về quan trắc môi trường của chúng tôi sẽ cung cấp được nhiều kiến thức hữu ích cho bạn. Tóm lại, có thể thấy quan trắc môi trường là công việc quan trọng không thể thiếu cho các doanh nghiệp, đơn vị để đảm bảo môi trường lao động an toàn nhất, tốt nhất.
