Độ PH là gì? Công thức tính độ PH
Độ pH là một chỉ số đo nồng độ ion Hydrogen (H+) trong dung dịch. Nó được sử dụng để đánh giá tính chất axit hoặc kiềm của một dung dịch. Mỗi một chất lỏng tồn tại đều có nồng độ pH riêng.
Công thức tính pH trong dung dịch như sau:
Công thức tính độ pH của một dung dịch là:
pH = -log[H+]
Trong đó, [H+] là nồng độ ion H+ trong dung dịch, được tính bằng cách chia số mol/l và Log: Là logarit cơ số 10
Sử dụng độ PH để làm gì?
Độ pH của dung dịch được sử dụng để phân biệt dung dịch có nồng độ axit, bazo. Tùy vào quy ước thì pH dung dịch chuẩn nhất có giá trị = 7. Những trường hợp có pH< 7 là môi trường axit. Trường hợp pH > 7 thì dung dịch ở dạng bazơ kiềm.
Thêm vào đó giá trị pH đo được là biểu thị cho các ion [H +] đến [OH‐]. Do đó, nếu [H +] có tỷ lệ cao hơn [OH‐], dung dịch có tính axit. Ngược lại, nếu [OH‐] cao hơn [H + thì dung dịch là bazơ.
Cách xác định độ PH
Có nhiều phương pháp xác định nồng độ pH trong dung dịch. Chi tiết:
Sử dụng quỳ tím: Giấy quỳ tìm có nhiều màu sắc khác nhau đại diện cho từng nồng độ pH khác nhau. Từ màu tím ban đầu chuyển sang màu đỏ là môi trường axit. Chuyển sang màu xanh là dung dịch kiềm. Giấy quỳ trung tính có chứa từ 10 – 15 thuốc nhuộm khác nhau gồm: azolitmin, leucazolitmin, leucoorcein và spaniolitmin. Phương pháp dùng quỳ tím xác định pH khá đơn giản, chi phí thấp và được ứng dụng nhiều trong phòng thí nghiệm hay trong giáo dục cần kết quả nhanh.
Sử dụng máy đo pH: Phương pháp dùng máy có độ chính xác cao và có nhiều loại máy đo khác nhau cho người dùng lựa chọn. Bút đo pH đất là bút chuyên dụng đo pH trong đất giúp tìm hiểu loại đất nào thích hợp trồng cây gì. Bút đo nước pH chuyên dụng được sử dụng bằng cách nhúng đầu đo vào trong dung dịch, sau ít phút sẽ hiển thị kết quả đo pH chính xác. Đây là cách đo nồng độ kiềm trong dung dịch được nhiều người lựa chọn nhất.
Sử dụng Test sera: Một sản phẩm đến từ thương hiệu của Đức chuyên sản xuất các thiết bị test nồng độ nước như NO2, NO3, nước cứng và độ pH. Bộ test gồm 1 chai thuốc thử, 1 bảng màu so sánh nồng độ pH và ống nghiệm để test nước.
Cách bảo quản các phương pháp độ PH
- Lưu trữ các thiết bị đo pH ở nhiệt độ phòng và tránh để chúng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hoặc nhiệt độ cao.
- Luôn giữ cho các thiết bị đo pH trong trạng thái sạch sẽ và khô ráo. Sau khi sử dụng, lau chúng bằng dung dịch có pH trung tính, rồi làm khô bằng khăn mềm hoặc giấy tắm.
- Kiểm tra và hiệu chuẩn các thiết bị đo pH thường xuyên để đảm bảo tính chính xác và độ chính xác của chúng.
- Bảo quản các dung dịch chuẩn pH trong nơi khô ráo và mát mẻ, tránh ánh sáng mặt trời trực tiếp và nhiệt độ cao.
- Không để các dung dịch chuẩn pH tiếp xúc với không khí quá lâu hoặc được sử dụng quá nhiều lần. Nên đóng kín chai sau khi sử dụng.
- Sử dụng các dung dịch chuẩn pH trong thời hạn có hiệu lực, và không tái sử dụng chúng sau khi đã hết hạn sử dụng.
- Để đảm bảo tính chính xác của các dung dịch chuẩn pH, nên thực hiện hiệu chuẩn định kỳ hoặc khi cần thiết.
Độ PH của 1 số dung dịch phổ biến
Mỗi chất lỏng đều có pH khác nhau, phụ thuộc vào đặc điểm, tính chất ta có pH của một số chất như sau:
Độ PH của nước
Dung dịch trên trái đất phổ biến nhất là nước, nước cũng là nguồn sống quan trọng của con người. Có nhiều loại nước ngọt, mặn, phèn… Mỗi loại nước quyết định nồng độ pH khác nhau. Cụ thể:
Nước tinh khiết có pH=7 với độ sạch cao và được xử lý nước bằng cách lọc.
Tiêu chuẩn pH nước sử dụng cho sinh hoạt trung bình là 6,0 – 8,5 và của nước uống từ 6,5 – 8,5.
Độ PH của đất
Tính trạng đất ở Việt Nam có địa hình đa dạng từ đồng bằng, núi, cao nguyên nên có nhiều mẫu đất khác nhau với pH đặc trưng.
Đất kiềm là môi trường có pH > 7 là loại đất phổ biến ở Tây Nam Bộ với đặc điểm chính ít dinh dưỡng. Vì thế đất này không thích hợp trồng trọt các cây nông nghiệp.
Đất trung tính với pH= 7 là loại đất thích hợp với các loại cây nhiệt đới tiêu biểu là lúa nước.
Đất chua là đất có pH < 7 trung bình pH là 4 đến 7, trường hợp pH < 4 là loại đất phèn
Độ PH của axit
Axit có độ pH từ pH = 0 đến ph <7 được xác định trong thang đo ph. Những hóa chất có nồng độ axit phổ biến hiện nay thường chỉ gặp trong phòng thí nghiệm là HCl, H2SO4.
Độ PH của sữa rửa mặt
Sữa rửa mặt là dung dịch quen thuộc với chị em phụ nữ và nam giới. Tuy nhiên pH trong sữa rửa mặt cũng được quan tâm bởi có ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng. Thành phần chính trong sữa rửa mặt chứa các nguyên tố hóa học như lưu huỳnh và hóa chất này thường dùng làm môi trường axit. Như vậy nồng độ pH trong sữa rửa mặt luôn phải nhỏ hơn 7 và lý tưởng nhất cần đảm bảo từ 6 đến 6.5.
Độ PH của nước tiểu
Đặc điểm nước tiểu của từng người là khác nhau, vì thế việc xác định nồng độ pH nước tiểu là quy trình phát hiện các bệnh suy thận, đái tháo đường, sỏi thận, đặc biệt là các bệnh viêm dạ dày do virut hp gây ra. Thông thường người trưởng thành có pH trong nước tiểu từ 4,6 đến >8
Độ PH của bazơ
Bazơ hay còn gọi là kiềm có độ pH > 7 cụ thể là từ 8 đến pH 14, những chất hóa học mạnh tính chất bazơ phổ biến hiện nay gồm có NaOH, KOH…
Độ PH của máu
Máu chảy qua các tĩnh mạch ở cơ thể người phải có độ ph giữa các chỉ số là 7,35 và 7,45. Vượt quá phạm vi giới này chỉ bằng một phần mười đơn vị pp có thể gây tử vong nghiêm trọng.
Ảnh hưởng của độ PH trong đời sống
Độ pH là một trong những chỉ số quan trọng nhất để đánh giá tính axit, bazơ hoặc trung tính của một dung dịch. Độ pH ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh trong đời sống, bao gồm cả sức khỏe con người, môi trường, sản xuất thực phẩm và dược phẩm.
Sức khỏe con người
- Độ pH của máu và nước tiểu ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Nếu độ pH của máu quá thấp hoặc quá cao, có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe, bao gồm nguy cơ đột quỵ và tim mạch, loãng xương, chứng bệnh dạ dày, tiểu đường, v.v. Việc duy trì độ pH trong máu ở mức phù hợp (từ 7,35 đến 7,45) là rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe.
Môi trường
- Độ pH của nước là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến môi trường nước. Nếu độ pH quá thấp hoặc quá cao, có thể gây ra sự suy giảm số lượng cá và động vật biển, và ảnh hưởng đến chất lượng nước. Việc duy trì độ pH của nước ở mức phù hợp là rất quan trọng để bảo vệ môi trường.
Sản xuất thực phẩm và dược phẩm
- Độ pH cũng rất quan trọng đối với sản xuất thực phẩm và dược phẩm. Nếu độ pH không đúng trong quá trình sản xuất, sản phẩm có thể không an toàn để sử dụng hoặc không đảm bảo hiệu quả cho người dùng.
Các dấu hiệu của độ PH
Độ pH thấp (hay còn gọi là axit) là khi giá trị pH trong dung dịch thấp hơn 7.0. Các dấu hiệu của độ pH thấp có thể bao gồm:
- Dung dịch có vị chua hoặc chát hơn so với bình thường sử dụng.
- Các loại thực phẩm và nước uống có độ pH thấp thường có màu sắc khác biệt so với bình thường. Ví dụ như nước chanh có màu vàng nhạt, rượu vang đỏ có màu đậm hơn.
- Nếu dung dịch có mùi khó chịu hoặc hôi thì có thể là dấu hiệu của độ pH thấp. Ví dụ như sữa chua khi bị hỏng có mùi hôi khó chịu.
- Độ pH thấp có thể gây ra sự phân hủy hoặc phản ứng hóa học nhanh hơn. Ví dụ như axit gây ăn mòn kim loại.
- Ngoài ra thường thấy rõ nhất là các vết màu xanh trên đồng, hoặc các vết nâu đỏ trên vật liệu bằng thép.
Cách điều chỉnh độ PH khi quá thấp
Sử dụng bộ lọc trung hòa:Sử dụng các hợp chất canxi cacbonac để nâng pH lên. Bộ lọc này có khả năng lọc cặn nên dùng thường xuyên để tránh gây tắc nghẽn. Các vật liệu trong bộ lọc tan từ từ và bắt đầu hao hụt dần theo thời gian. Vì thế nên thường xuyên kiểm tra, bổ sung định kỳ bộ lọc để đảm bảo hiệu quả cân bằng pH.
Sử dụng hóa chất căn bằng pH: Với quy mô lớn khi pH thấp thường dùng bơm định lượng để châm soda hoặc hỗn hợp soda và Hypochlorite. Trường hợp nguồn nước có pH thấp là môi trường axit thì việc điều chỉnh nồng độ dung dịch soda, hypochlorite khó khăn hơn. Trong một số trường hợp cần tính toán kỹ lưỡng giảm thiểu các ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.
Dùng thủ công: Với những nguồn nước như ao hồ có nguồn nước mưa nhiều, vì thế để cân bằng pH mọi người sử dụng máy lọc nước tạo kiềm để tạo nước điện giải, khử oxy hóa cao. Nhờ thế hỗ trợ loại bỏ độc tố trong nước và giữ được khoáng chất.
Với toàn bộ thông tin về pH của nước và các môi trường khác trên đây hy vọng sẽ giúp mọi người có cái nhìn tổng quan hơn về nồng độ pH thế nào an toàn cho sức khỏe. Hãy theo dõi chúng tôi để cập nhật nhiều thông tin bổ ích hơn về nồng độ pH nhé.
