Khái niệm rơ le nhiệt là gì?
Rơ le nhiệt là thiết bị quen thuộc hiện nay, nó còn được gọi với cái tên thân thiện khác như relay nhiệt. Khi dòng điện trong hệ thống có những biểu hiện quá tải khác thì nó sẽ thực hiện quy trình ngắt mạch, đóng mạch và hoạt động dựa vào nguyên lý sự giãn nở của các thanh khi bị đốt nóng và khiến nó phải làm việc nhiều hơn.
Các bộ phận chính của rơ le nhiệt gồm
Relay nhiệt có nhiều loại khác nhau chủ yếu gồm có các bộ phận như đòn bẩy, tiếp điểm thường đóng, tiếp điểm thường mở. Đồng thời còn có các vít điều chỉnh dòng điện tác động, thanh lưỡng kim, dây đốt nóng, cần gạt và nút phục hồi thiết bị.
Cơ chế vận hành của rơ le nhiệt là gì?
Phiến kim loại kép là một phần tử cơ bản của rơ le nhiệt được cấu tạo chính từ 2 tấm kim loại. 1 tấm có hệ số giãn nở lớn được làm bằng đồng thau, thép, crom, niken như đồng thau giãn nở gấp 20 lần invar. Một tấm kim loại khác có hệ số giãn nở bé hơn và thường dùng invar có 36% Ni, 64% Fe. Hai tấm này ghép lại thông qua một phương pháp hàn nhiệt hoặc cán nóng.
Khi dòng điện bị đốt nóng phát sinh thêm những phiến kim loại keps và uốn về phía kim loại có hệ số giãn nở nhỏ hơn. Người dùng có thể thấy được 1 dây điện có điện trở bao quanh hoặc trực tiếp có 1 dòng điện đi qua. Để có được độ uốn cong theo yêu cầu sử dụng thì ưu tiên chọn các loại phiến kim loại có độ mỏng hơn, chiều dài có thể đáp ứng được công việc. Nếu muốn có lực đẩy mạnh hơn thì các tấm phiến cần được chế tạo ngắn hơn, dày rộng hơn.
Rơ le nhiệt sử dụng để làm gì?
Rơ le nhiệt dùng để cách ly mạch điện trong trường hợp quá tải hay dùng để cách mạch được cung cấp từ nguồn điện AC ra khỏi mạch điện DC khi vận hành.
Đặc biệt rơ le nhiệt còn tham gia vào quy trình chế tạo thiết bị tự động ngắt điện khi có dấu hiệu mức nhiệt độ tăng cao đột ngột, trong đó có các sản phẩm như nồi cơm, bình đun nước, máy bơm, lò vi sóng…
Rơ le nhiệt tham gia vào quy trình giám sát toàn bộ hệ thống điện công nghiệp ở nhà máy, xưởng sản xuất, nhằm kịp thời đưa ra các biện pháp xử lý sự cố ngắt điện.
Hơn nữa rơ le còn giúp chuyển đổi mạch nhiều điện áp, dòng điện sang các tải khác đơn giản, nhanh chóng nhờ sử dụng tín hiệu điện điều khiển.
Rơ le nhiệt thường được tích hợp thêm các thiết bị dân dụng quen thuộc hàng ngày như bình nước nóng, máy bơm nước, nồi cơm điện, may xay sinh tố, lò nướng…
Phân biệt các loại rơ le nhiệt phổ biến hiện nay
Trên thị trường có nhiều dòng rơ le nhiệt với nhiều chủng loại và kích thước khác nhau. Chúng được phân loại theo các nguyên tắc cơ bản sau:
Rơ le nhiệt 1 pha
Relay 1 pha nhiệt là thiết bị chuyên dụng cho các dòng điện có động cơ 220v. Trong hầu hết toàn bộ thiết bị điện trong căn hộ, nhà ở hiện nay đều có sử dụng rơ le nhiệt 1 pha với nhiệm vụ thực hiện các chức năng giám sát các hoạt động của thiết bị sử dụng điện, ngăn chặn các tình trạng quá nhiệt xuất hiện và có thể gây cháy nổ động cơ bên trong ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng.
Relay nhiệt 3 pha
Thiết bị được sử dụng nhiều trong các thiết bị điện 3 pha và các dòng máy công suất lớn từ 3kW, 4Kw, 4.5Kw và được sử dụng nhiều cho mục đích công nghiệp sản xuất.
Trường hợp có sự cố tiêu cực xuất hiện thì rơ le nhiệt sẽ có chức năng chính là tách nguồn điện lực ra khỏi động cơ và tránh các sự cố xuất hiện ngoài ý muốn của thiết bị.
Relay nhiệt ở nồi cơm điện
Đối với các mẫu nồi cơm điện thì rơ le nhiệt là thiết bị quan trọng giúp đảm bảo chất lượng của nồi cơm khi nấu và hỗ trợ tăng tuổi thọ của thiết bị cao hơn. Đồng thời còn có thể làm nhiệm vụ đóng ngắt dòng điện nhanh chóng, chính xác, khi xuất hiện các dấu hiệu quá tải dòng điện.
Thiết bị rơ le nhiệt nồi cơm có nhiệm vụ đóng ngắt dòng điện nhanh chóng, chính xác giảm thiểu tình trạng điện quá tải. Hơn nữa thiết bị hoạt động dựa vào nguyên lý các thanh kim loại giãn nở khi bị đốt nóng.
Khi sợi đốt nóng lên, nhiệt độ ở mức nào đó trong giới hạn sẽ có khoảng thời gian xác định thì cơm chín. Lúc đó relay nhiệt sẽ làm nhiệm vụ tự động ngắt mạch theo cơ chế nấu cơm sang ủ cơm tránh tăng nhiệt độ cao gây cháy nồi cơm.
Rơ le nhiệt bình nóng lạnh
Loại relay này sẽ giúp cho lượng nước trong bình không vượt quá mức giới hạn nhiệt độ. Khi nhiệt độ cao thì các rơ le sẽ kích hoạt để ngắt điện năng cấp đến sợi đốt. Khi nhiệt độ thấp thì rơ le làm nhiệm vụ nối điện đến sợi đốt và làm nước nóng lên. Trong quá trình sử dụng có thể làm tăng giảm nhiệt độ sao cho đạt được mức yêu cầu vận hành của hệ thống.
Rơ le dùng máy bơm nước
Máy bơm nước là thiết bị dân dụng dễ xảy ra hiện tượng cháy nổ, hư hỏng nhất hiện nay. Vì thế mà không ít người đã trang bị thêm rơ le nhiệt đề phòng các sự cố cháy nổ. Thường là khi không có nước, bơm vẫn hoạt động hút nước lên liên tục, việc này khiến nhiệt độ máy bơm tăng cao dần lên. Khi rơ le nhận biết nhiệt độ cao lên cũng là lúc nó giãn nở và thực hiện việc ngắt điện. Động cơ máy bơm nhờ thế mà không bị chập cháy như trước nữa.
Rơ le bàn là
Rơ le bàn là là thiết bị dùng sức nóng của động cơ để truyền qua 1 mặt phẳng và làm thẳng các nếp nhăn ở áo, váy… Khi cắm nguồn điện vào thì nhiệt độ tăng lên, những băng kép cong lại làm ngắt mạch điện tại thời điểm đó. Nhiệt độ giảm thì băng kép thẳng ra và nối mạch điện đốt nóng bàn là lên. Nhiệt độ sẽ làm duy trì xuyên suốt bàn là trong suốt thời gian sử dụng thiết bị.
Trong bài viết này chúng tôi đã trình bày về rơ le nhiệt cũng như các dòng rơ le nhiệt đang sử dụng phổ biến hiện nay. Hy vọng rằng những thông tin này sẽ giúp mọi người hiểu hơn về thiết bị cũng như ứng dụng thiết bị sao cho phù hợp nhất
